Mani depresyonun belirtileri nelerdir?

Mani depresyon, klinik olarak bipolar bozukluk olarak bilinen, duygu durumunda aşırı dalgalanmalarla karakterize bir psikiyatrik hastalıktır. Bu dalgalanmalar, coşkulu, enerjik ve aşırı aktif dönemler (mani veya hipomani) ile çökkün, umutsuz ve enerjisiz dönemler (depresyon) arasında gidip gelir. Belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve şiddeti hafiften ağıra kadar uzanabilir. Aşağıda mani ve depresyon dönemlerine ait tipik belirtiler detaylandırılmıştır.

Mani Dönemi Belirtileri

Mani dönemi, en az bir hafta süren (veya hastaneye yatış gerektirecek kadar şiddetliyse daha kısa) anormal ve sürekli yükselmiş, taşkın veya irritabl bir duygu durum ile karakterizedir. Bu dönemde görülebilen belirtiler şunlardır:

• Aşırı neşe, coşku veya öfori (aşırı mutluluk hali)
• Sinirlilik, ajitasyon veya öfke patlamaları
• Enerjide belirgin artış ve dinlenme ihtiyacının azalması (örneğin, çok az uykuyla günü geçirebilmek)
• Düşüncelerde hızlanma, birbiriyle bağlantısız konular arasında hızlı geçişler
• Konuşmanın aşırı hızlanması (logore), başkalarının sözünü kesme
• Dikkatin kolayca dağılması, odaklanma güçlüğü
• Artmış amaçlı aktivite (sosyal, iş veya okul ile ilgili) veya psikomotor ajitasyon
• Zarar verici sonuçları olabilecek, riskli davranışlarda bulunma (ani ve aşırı para harcama, pervasız araba kullanma, kontrolsüz cinsel davranışlar, mantıksız iş yatırımları)
• Gerçeklikle bağlantıyı kaybetme, sanrılar (gerçek olmayan inançlar) veya varsanılar (olmayan şeyleri görme/duyma) görülebilir. Bu durum "bipolar bozukluk, psikotik özellikli" olarak adlandırılır.

Depresif Dönem Belirtileri

Depresif dönem, en az iki hafta boyunca süren, belirgin bir sıkıntıya veya işlevsellikte düşüşe neden olan çökkün bir duygu durum ile karakterizedir. Bu dönemde görülebilen belirtiler şunlardır:

• Neredeyse her gün, gün boyu süren derin bir üzüntü, umutsuzluk veya boşluk duygusu
• Daha önce zevk alınan aktivitelere karşı ilginin veya aldığı zevkin belirgin şekilde azalması (anhedoni)
• İştah ve kiloda belirgin değişiklikler (artma veya azalma)
• Uyku düzeninde bozulma (uykusuzluk veya aşırı uyuma)
• Psikomotor ajitasyon (huzursuzluk) veya retardasyon (yavaşlama)
• Enerji kaybı, aşırı yorgunluk
• Değersizlik veya aşırı veya uygunsuz suçluluk duyguları
• Düşünme, konsantre olma veya karar vermede güçlük
• Ölüm düşünceleri, intihar planları veya girişimleri

Hipomani Dönemi

Hipomani, mani belirtilerinin daha hafif bir formudur. Belirtiler benzerdir (yükselmiş duygu durum, enerji artışı vb.) ancak:

• İşlevselliği bozacak kadar şiddetli değildir.
• Genellikle hastaneye yatış gerektirmez.
• Psikotik belirtiler (sanrı/varsanı) eşlik etmez.
• En az dört gün sürmelidir.

Önemli Uyarı

Bu belirtilerden birkaçını kendinizde veya bir yakınınızda gözlemliyorsanız, bu mutlaka bipolar bozukluğunuz olduğu anlamına gelmez. Doğru teşhis ve tedavi için bir psikiyatri uzmanına başvurmak çok önemlidir. Bipolar bozukluk, ilaç tedavisi (duygu durum dengeleyiciler) ve psikoterapi (örn. bilişsel davranışçı terapi) ile etkili bir şekilde yönetilebilen bir hastalıktır. Erken müdahale, hastalığın seyri ve yaşam kalitesi üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir.

Kriz Durumunda

Eğer intihar riski olduğunu düşünüyorsanız, derhal 112 Acil Servis'i arayın veya en yakın acil servise başvurun. Psikolojik destek için Türkiye'de 182 numaralı telefonu arayarak Sosyal Destek Hattı'na ulaşabilirsiniz.